Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğinde 08 Nisan 2015 Tarihinde düzenlenecek olan, Başbakan Prof.Dr.Ahmet DAVUTOĞLU'nun katılacağı VIII.Ticaret ve Sanayi Şurası öncesinde, Borsamız ev sahipliğinde Mardin ilimizin genel sorunları ve çözüm önerileri ile ilgili istişare toplantısı yapıldı.  Mardin ili ve ilçeleri Oda/Borsa Müşterek  Toplantısına, Yönetim Kurulu Başkanımız Mehmet ŞAHİN, Mardin ili Akademik Danışmanı Yrd.Doç.Dr.Mehmet Behzat EKİNCİ, Mardin Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Gümar BUDAK,  Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Meclis Üyesi Kenan ÖZÇELİK, Kızıltepe Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Mahmut DÜNDAR, Nusaybin Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Mahsum ÖZMEN, Nusaybin Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı Necdet AKTAŞ ve Mardin Organize Sanayi Bölgesi Başkan Yardımcısı Şükrü KARABOĞA katıldı.  İstişare sonucunda, Mardin İli ve ilçelerinde bulunan Oda ve Borsalar tarafından 25 sorun tespit edildi.   8.TİCARET VE SANAYİ ŞURASI İÇİN MARDİN İLİ VE İLÇELERİ ODA VE BORSALARI TARAFINDAN ORTAYA KONAN 25 SORUN VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ  GAP sulama kanallarının gecikmesi tarımsal alanda daralmalara yol açmaktadır. GAP sulama kanallarının ve Mardin depolamasının bir an evvel bitirilerek hayata geçirilmesi gerekmektedir. Zira bunlar, Mezopotamya ovası için önem arz etmekte olup, tarımsal alanda ürün çeşitliliğini sağlayacak, tarımsal verimliliği yükseltecek ve tarımsal sanayi yatırımlarını artıracaktır. Tarımda ürün çeşitlendirme sorunu mevcuttur. Verimli olmasına rağmen Mardin arazilerinde sadece birkaç çeşit ürün yetiştirilmektedir. Bu sebeple katma değeri yüksek alternatif ürünlerin yetiştirilmesine ihtiyaç duyulmaktadır. Enerji sağlıklı biçimde tedarik edilememektedir. Mardin'de enerji tedariki hem tarımda hem sanayide sorunludur. Özellikle tarımsal sulamada yaşanan uzun süreli enerji kesintilerinin ve dalgalanmalarının önlenerek tarımsal üretimin sekteye uğratılmaması gerekmektedir.  Tarımda su ve enerji kullanım sorunları vardır. Mardin'de enerjinin maliyetli oluşu, hem tarımsal hem de sınai üretimi düşürücü etkilere yol açmaktadır. Özellikle çiftçilerin kendi imkânları ile kazmış oldukları kuyular dolayısıyla elektrik faturalarının yüksekliği, maliyeti artıran ana faktördür. Bu da gayri meşru yollara yönelinmesine sebep olabilmektedir. Çiftçilere enerji desteği verilmesi gerekmektedir. Ayrıca, sulama konusunda bilinçsizlik vardır ve bu da israfa sebep olmaktadır. İlgili bilinçlendirme programlarına ihtiyaç vardır. Mardin-Kızıltepe'de ihtiyaç olduğu halde Ziraat Fakültesi yoktur. Mezopotamya ovasında bulunan çiftçilerin ürün çeşitliliğine gidebilmesinin sağlanması ve tarımsal sanayinin çeşitlenmesi açısından yerinde araştırmaların yapılabilmesi ve tarımsal kapasitenin artmasına ve istihdam oluşturmasına yönelik olarak Madrin-Kızıltepe'de Ziraat Fakültesi'nin kurulması beklenmektedir. Mardin'de yatırım ortamı negatif bir görünümdedir. Mardin'de yatırım ortamının iyileştirilmesi gerekmektedir. Yatırımcı çekme hususunda ciddi eksiklikler vardır. Özellikle son dönemdeki siyasî ve sosyo-kültürel gelişmeler, yatırım ortamını olumsuz yönde etkilemiştir. Bunu tersine çevirmeye yönelik etkili ortak tanıtım programlarına ihtiyaç duyulmaktadır. Bu kapsamda 2.OSB'nin altyapı çalışmalarının da hızlandırılması gerekmektedir. Nakliye sektörünün önündeki birtakım engeller vardır. Yurtiçi taşımacılık yapan firmaların almak zorunda oldukları K türü yetki belgeleri ücretlerinin düşürülmesine ve istiap hadlerinde esneklik sağlanmasına ihtiyaç vardır. Zeytinciliğin marka değeri düşük seviyededir. Mardin'in Derik ilçesinde dünyanın en kaliteli zeytin cinslerinden yetişmekle beraber, üreticilere yönelik devlet destekleri yeterli olmadığından yeterli gelişme kaydedilememektedir. Derik zeytini için gerekli destekler sağlanmalı ve bu ürün marka haline getirilmelidir. Mardin'de havayolu ulaşım maliyeti çok yüksektir. Mardin'de havayolu ulaşımı, Türkiye genelinin aksine, yüksek fiyatlıdır. Bu durum, normal turistler yanında kurumsal yolcular yani yatırımcılar için de olumsuz nitelik arz edebilmektedir. İlgililerin bu hususta gerekli tedbirleri almasına ihtiyaç vardır. Barış süreci alternatifi olmaması gereken bir süreçtir. Başlatılan barış sürecinin bölgenin refahının yükseltilmesi ve ekonomisinin gelişmesi için olumlu sonuçccedil;lanması kaçınılmazdır. Bu hususta lazım gelen hassasiyet istikrarlı ve sabırlı bir şekilde gösterilmelidir. Mardin'in sınır ticareti önünde birtakım engeller vardır. Mardin için büyük önem taşıyan Irak pazarı ihmal edilmemelidir. Bu çerçevede, Habur sınır kapısından yapılan bazı ticari sınırlandırmaların (mesela mısır ürünü için) kaldırılması gerekmektedir. Öte yandan, Irak'a nakliyeler sırasında Gümrük Müdürlüğü'nün uygulamaları bazı sıkıntılara yol açabilmektedir. Mesela Anadolu'nun başka bir şehrinden gelen bir aracın Habur'da malzemeyi başka bir araca transfer ederek göndermesi engellenmektedir. Bu da bölgedeki uluslararası taşımacılık faaliyetlerine sekte vurmaktadır. Gerekli tedbirlerin alınması kaçınılmazdır. Ayrıca, özellikle ihracatçı un üreticilerinin İran vb. ülke üreticilerine nazaran rekabetçilik seviyesini artıracak teşvik vb. iyileştirmelere gidilmelidir. I. ve II. OSB'nin altyapı sorunları vardır. I.OSB'nin mevcut altyapı sorunlarının giderilmesi ve özellikle II.OSB'nin altyapı ihalesinin bir an evvel yapılıp bu konudaki çalışmaların tamamlanması ve sanayicilerimizin çalışma alanlarının açılması gerekmektedir. Mardin'de dış ticareti kolaylaştırıcı altyapı eksikliği vardır. Lojistik Köyü'ne ihtiyaç vardır. Böylece dış ticarette önemli kolaylıklar sağlanacağı gibi istihdama da belirgin katkılar beklenmektedir. Mardin Serbest Bölgesi âtıl durumdadır. Mardin Serbest Bölgesi'nde herhangi bir yatırımcı faaliyet göstermemektedir. Bunun temel sebebi de burada faaliyette bulunmanın vergi, prim vb. açılardan pek avantaj sağlamıyor olmasıdır. Gümrük Müdürlüğü'nün ilgili kanunlardan kaynaklanan uygulamaları da faaliyeti zorlaştıran diğer faktörler arasındadır. Serbest Bölge'nin Mardin ticaretini artıracak şekilde dizayn edilmesine ihtiyaç bulunmaktadır. Mardin'in ulaştırma altyapısında eksiklikler mevcuttur. Mardin'in havayolu, demiryolu ve karayolları ile lojistik imkânları hâlihazırda mevcuttur ama eksiktir. Bunların amaca yönelik olarak ve de stratejik bir bakış açısıyla 'multi-modal' tarzda entegrasyonuna ve geliştirilmesine ihtiyaç vardır. Özellikle ucuz bir taşıma biçimi olan demiryolu altypısında ciddi iyileştirmelere ihtiyaç vardır. Mardin'de çevre yolları yoktur. Mardin ilinde ve ilçelerinde çevre yollarının olmayışı, şehir trafiklerinde yoğunluğa, ciddi zaman israfına ve maddî kayıplara yol açmaktadır. Çevre yollarının yapılması gerekmektedir. Mardin-Nusaybin'de ihtiyaç olduğu halde OSB yoktur. Mardin'de merkeze bağlı 2 adet OSB bulunmaktadır. Bunlar Nusaybin'e yaklaşık 70 km uzaklıktadır. Nusaybin'de OSB ihtiyacı vardır. Nitekim büyük bir yatırımcı kitlesi kurulacak OSB için şimdiden İlçe Kaymakamlığı'na başvurmuş bulunmaktadır. Kaymakamlık'tan 1,300 Dönüm arazi tahsis edildiği halde %75 doluluk oranı engeli dolayısıyla III.OSB kurulamamaktadır. Bu %75 doluluk oranı şartının esnetilmesi gerekmektedir. Mayınlı sahalar atıl vaziyettedir. Suriye sınır boyunda Hatay'dan Şırnak'a kadar geniş bir mayınlı alan bulunmaktadır. Bu alanda sürekli vatandaş ve hayvanların girmesi ile ölümler gerçekleşmektedir. Suriye sınır boyundaki mayınlar temizlenirse yaklaşık 700 bin hektar arazi organik tarıma kazandırılabilir. Güvenlik boyutu da önem arz etmekte olup bu vesileyle can kaybı da engellenmiş olacaktır. Mardin-Nusaybin sulama kanalları deforme olmuştur. Mardin-Nusaybin Çağ Çağ Barajı'na bağlı sulama kanalları eskimiş ve kullanılamaz halde olup büyük su kayıplarına sebebiyet vermektedir. Kanalların yenilenmesine ihtiyaç vardır. Böylece Nusaybin ovasında yaklaşık 80 bin dönümlük arazi etkin biçimde sulanabilecektir. Mardin'de sosyo-kültürel hayatın zenginleştirilmesine yönelik imkânlar azdır. Mardin'de sosyo-kültürel hayatı zenginleştiren unsurlardan spor kompleksleri sayıca azdır. Merkezde ve ilçelerde mevcut tesisler ise eski olup aynı zamanda ihtiyacı karşılamaktan uzaktır. Başta gençler olmak üzere her kesim bu tür tesislere ihtiyaç duymaktadır. Günün şartlarına uygun yeni spor komplekslerinin yapımı gerekmektedir. Sınır ticaretinin etkinliği sorunu vardır. Sınır ticaretinin geliştirilmesine ihtiyaç vardır. Bu kapsamda Mardin-Nusaybin Sınır Kapısının açılması kaçınılmazdır. Böylece bu kapının da Suriye sınırındaki diğer kapılarda (Cilvegözü, Reyhanlı, Samandağı) olduğu gibi tampon bölgede araçtan araca mal nakledilebilir hale getirilmesi gerekmektedir. SGK primleri büyük bir yük oluşturmaktadır. Mardin, yeni teşvik paketinde 6.bölgeye dahil olmasına rağmen SGK primleri açısından birtakım olumsuzluklar barındırmaktadır. Bu çerçevede, SGK primleri düşürülerek işverenin yükünün hafifletilmesi gerekmektedir. Mardin'de tarihi ve turistik potansiyel ortaya çıkarılamamaktadır. Mardin ilinde ve ilçelerinde ciddi bir tarihî/turistik potansiyel olmasına rağmen bundan tam manasıyla faydalanılamamaktadır. Zira, 10 bin yıllık maziye uymayan bir kapasite kullanımı vardır. Başta inanç-kültür turizmi ekseninde olmak üzere turistik ürünlerde/hizmetlerde çeşitlendirmeye gidilmesi ve böylece turizm sezonunun 4 aydan 12 aya çıkarılması gerekmektedir. Mesela turizme kazandırılabilecek bazı mekanlar şöyledir: Mardin'de Kale; Nusaybin'de Girmeli Morevgin Süryani Ortodosk Manastırı, Bağdat Köprüsü ve Kalecik Köyü; Kızıltepe'de Ermeni Kilisesi, Dunaysır Köprüsü, Gurs Vadisi ve Höyükler; Derik'te Burç, Rabat ve Derametinan Kaleleri, Savur'da Melik Ahmet Camii, Mor Dimet Manastırı. Mardin-Nusaybin'deki Meslek Yüksek Okul (MYO) binası eskidir. 2 bölümlü Nusaybin MYO, küçük ve eski olan kütüphane binasında zor şartlar altında faaliyetini sürdürmektedir. MYO'ya tahsisli 90 dönüm arazi mevcut olmasına rağmen maddi imkansızlıklar dolayısıyla okul inşaatı yapılamamaktadır. Yeni bina ve kampüs yapımı için ödenek ayrılarak bu inşaatın yapılması gerekmektedir. YGS sınavları Mardin'in bazı ilçelerinde yapılmamaktadır. YGS sınavları nüfusu 5 bin olan ilçelerde ve beldelerde (Kabala, Yeşilli ve Ömerli) yapılmakla beraber 110 bin ve 200 bin nüfuslu Nusaybin'de ve Kızıltepe'de yapılmamaktadır. Her ne kadar sınavlar güvenlik bahanesiyle yapılmasa da öğrencilerin ve ailelerin başka illere ve ilçelere gitmek zorunda kalmaları, hem zaman açısından hem de ekonomik yönden ciddi mağduriyetlere yol açmaktadır. Ayrıca, gerekli tedbirler de alınarak güvenlik bahanesi ortadan kaldırılmalıdır.